لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: مسیولیت، زاده ی ارتباط و ارتباط ایجاد کننده ی حق و تکلیف است. گرچه حوزه ی روابط اجتماعی عینی ترین مصداق تحقق مسیولیت پذیری انسان است، اما این فراگیری شامل ارتباط با خدا، خود، سایر جانداران، غیر جانداران و محیط زندگی. . . نیز می شود. در این مطالعه قصد داریم تا مبانی مسیولیت شناسی و مسیولیت پذیری را در یک فرهنگ دینی توصیف کرده و به اهمیت نقش اساتید در تعالی مسیولیت پذیری اصیل در دانشجویان اشاره کنیم. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی تلاش شده است تا با بهره گیری از منابع اسلامی-قرآن کریم و نهج البلاغه و. . .-به موضوع شناسی مسیولیت در فرهنگ دینی پرداخته شود و با یک رویکرد انطباقی چگونگی تقویت آن در نظام آموزش و پرورش عالی مورد بحث قرار گیرد. یافته ها: در فرهنگ اسلامی مسیولیت پذیری ریشه در مسیولیت شناسی صحیح و توحیدی دارد. در نگاه توحیدی، مسیولیت شناسی و مسیولیت پذیری یکی از ویژگی های ذاتی نظام تکوین است. در فرهنگ اسلامی، انسان در برابر هر آنچه انجام داده، خواسته و. . . به خاطر دو ویژگی خاص یعنی اختیار و عقل مسیولیت پذیر و به دنبال آن پاسخگو قلمداد می شود. نهاد های آموزش و پرورش جامعه از ارکان انتقال ارزش های دینی به نسل های آتی هستند. استاد، مهمترین رکن انتقال ارزش ها به نسل جوان است. فکر، رفتار، کردار و عملکرد مسیولانه اساتید به عنوان الگو در نهادینه کردن این شاخص پایه ای دینی نقش کلیدی دارد. نتیجه گیری: تعیین شاخص های دینی مسیولیت پذیری، وضعیت کنونی مسیولیت پذیری دانشگاه در حوزه های دانشی، مهارتی، برنامه ها و ساختار، برگزاری هدف مند کارگاه های دانش و مهارت افزایی، نظارت و ارزشیابی رفتارهای الگو در اساتید و پایش مداوم فراگیران با توجه به شاخص های دینی مسیولیت پذیری جهت ارتقای مسیولیت پذیری پیشنهاد می گردد.

هدف این مقاله بررسی نظریه های مسئولیت پذیری اجتماعی است. مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت، تعهدات و وظایفی است که واحدهای تجاری برای حداکثر سازی ثروت سهامداران در برابر جامعه و محیط زیست به عهده دارد. روش تحقیق این مقاله، روش کتابخانه ای است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که نظریه های مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت متنوع و گوناگون می باشند. این نظریه ها در چهار گروه نظریه های ابزاری، نظریه های سیاسی، نظریه های یکپارچه و مکمل؛ و نظریه های اخلاقی قابل طبقه بندی است. در نظریه های ابزاری، شرکت بعنوان ابزاری برای خلق ثروت دیده می شود، و فعالیتهای اجتماعی آن تنها وسیله ای برای دستیابی به نتایج اقتصادی هستند. نظریه های سیاسی، بر قدرت شرکتها در جامعه و استفاده مسئولانه از این قدرت در عرصه سیاسی تاکید دارند. نظریه های یکپارچه و مکمل، بر برآورده ساختن مطالبات اجتماعی توسط شرکت متمرکز می شوند. نظریه های اخلاقی نیز بر مسئولیت های اخلاقی شرکتها نسبت به جامعه اشاره دارند. در واقع، این نظریه ها بر چهار بُعد سودآوری، عملکرد سیاسی، مطالبات اجتماعی و ارزش های اخلاقی متمرکز می شوند. این یافته ها نشان دهنده آن است که با ادغام این چهار گروه از نظریه ها، می توان نظریه جدیدی در رابطه با مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت، تدوین نمود.

این تحقیق با رویکردی جمعیت شناختی به مطالعه مسئولیت پذیری اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین جلوه های تغییرات اجتماعی فرهنگی در جهان معاصر می پردازد که مطابق نظریه گذار جمعیت شناختی دوم، عنصر تعیین کننده ای در تحولات خانواده و باروری تلقی می گردد. داده های تحقیق با اجرای پیمایشی در نقاط شهری روستایی گرگان گردآوری و تحلیل شد. سطح مسئولیت پذیری اجتماعی حدود یک سوم افراد نمونه تحقیق در حد بالا و بسیار بالا، و دو سوم باقیمانده نیز در حد پایین و متوسط قرار داشت. مسئولیت پذیری اجتماعی در زنان بیش از مردان بود و به موازات افزایش سن، مسئولیت پذیری اجتماعی نیز فزونی می یابد. مطابق نتایج، هرچه تحصیلات و درآمد افزایش می یابد، مسئولیت پذیری اجتماعی نیز رو به افزایش می گذارد.در مجموع، موفقیت پایدار سیاست های رسمی افزایش بعد خانواده و فرزندآوری مستلزم اقدامات مسئولانه و متعهدانه حکومت و دولت به منظور تامین نیازهای همه جانبه مردم است که موجبات تقویت رفتارهای مسئولانه و همراهی متعهدانه آنان را فراهم خواهد آورد.

زمینه و هدف: شخصیت یکی از مهم ترین سازه های مطالعاتی در رفتار سازمانی می باشد که می تواند نقش اساسی در پیش بینی رفتار انسان ها داشته باشد، لذا هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین ویژگی شخصیتی هیجان پذیری مدیران شرکت ها و مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها می باشد. روش کار: جامعه آماری پژوهش، مدیران کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. تعداد نمونه آماری با روش کوکران 184 نفر تعین شد و با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. این پژوهش از نوع کاربردی و پس رخدادی است. مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها دارای دارای پنج بعد مسئولیت های جامعه و کشور مسئولیت های زیست محیطی، مسئولیت های محیط کار، مسئولیت های بازار و صنعت، راهبری و فرآیندهای درون سازمانی می باشد. گردآوری داده های ویژگی شخصیتی هیجان پذیری مدیران با استفاده از پرسشنامه ویژگی های شخصیت هگزاکو و داده های مسئولیت پذیری اجتماعی با استفاده از چک لیست مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت که توسط پژوهشگر تهیه شده است، صورت گرفت. داده های اخیر از گزارش فعالیت سالانه هیات مدیره شرکت ها استخراج گردید. در پژوهش حاضر تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار smart pls3 و SPSS 24 انجام گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که ویژگی شخصیتی هیجان پذیری مدیران با کلیه ابعاد مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت ها ارتباط معناداری دارد. نتیجه گیری: مدیران با ویژگی شخصیتی هیجان پذیری به دنبال منافع گروه های مختلف افراد درگیر با شرکت می باشند و مسئولیت اجتماعی در قبال عموم افراد جامعه، کارکنان، محیط زیست و بازار محصولات شرکت در اولویت برنامه های شرکت قرار خواهد گرفت.

سازمان ها ضمن آن که به حفظ و بقای خود می اندیشند باید بتوانند فراتر از نگاه خودمدارانه، به علیت و اصلیت خویش که برگرفته از نقش و جایگاه اجتماعی آن ها است به پیامدها و آثار خویش بر جامعه بپردازند و حس تعهد، مسئولیت پذیری و پاسخگویی به نیازها و خواسته های جامعه را با مدنظر قرار دادن اخلاق و ارزش های اخلاقی در قالب مدیریت و برنامه ریزی جامع و راهبردی خود داشته باشند. بر این اساس، پژوهش حاضر درصدد است با رویکردی کیفی به جست وجوی راهکارهای ارتقاء مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان با تأکید بر کدهای اخلاقی بپردازد. روش فن دلفی کلاسیک تعدیل شده برای جمع آوری داده ها مورد استفاده قرار گرفت. گروه نمونه نیز با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. بر اساس یافته های پژوهش، اولویت های پیشنهادی متخصصان در خصوص داشتن یک سازمان با مسئولیت پذیری اجتماعی بالا شامل: افزایش سطح اعتماد سازمانی و سلامت روان شناختی کارکنان از طریق رهبری اخلاقی، ایجاد جوسازمانی حمایتگر، تشکیل کمیته اخلاقی به منظور صیانت از تعالی سازمانی، حمایت جدی مدیران ارشد از تدوین و اجرای کدهای اخلاقی به عنوان راهنمای اصول اخلاق حرفه ای و مسئولیت پذیری اجتماعی، اطلاع رسانی و آموزش کدهای اخلاقی از طریق یک سیستم اطلاعاتی، سنجش سطح ادراکات اخلاقی کارکنان قبل از استخدام، اجرای کدهای اخلاقی بدون اِعمال تبعیض و عدم ورود به حریم خصوصی و شخصی کارکنان و. . . بود.

مسئولیت‎ پذیری به معنای پذیرش نقش خود در تجربیات، نقش مهمی در نوع برخورد انسان با خود و جامعه دارد. مسئولیت پذیری موضوعی مرتبط با تمامی حوزه های زندگی است و از نظر پژوهشی موضوعی بین­رشته ای است که با وجود این که اغلب به نظر می رسد، موضوع مسئولیت پذیری مربوط به حوزۀ روان شناسی است این موضوع در حوزه های مختلف از جمله علوم دینی، عرفانی، ادبی و اجتماعی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله موضوع مسئولیت پذیری از دو دیدگاه روان شناسی و ادبی-عرفانی مورد پژوهش قرار گرفته است. در این پژوهش، مسئولیت پذیری از دیدگاه روان شناسی در مکتب آلفرد آدلر و از دیدگاه ادبی- عرفانی در مکتب مولانا بررسی شده است. مولانا و آدلر انسان را در برخورد با مشکلات دارای مسئولیت می دانند و هر دو مخالف تفکّر قربانی بودن انسان هستند. مولانا و آدلر هر دو ریشۀ مشکلات را در درون انسان جستجو می کنند و مشکلات بیرونی را بازتابی از درون انسان می بینند و بر این باور هستند که انسان برای حل مشکلات بیرونی خویش ابتدا باید به حل مشکلات درونی خود بپردازد. آدلر احساس ناخشنودی را وابسته به عوامل بیرونی و شرایط اجتماعی نمی داند، بلکه آن را عاملی درونی می داند و مولانا بر این باور است که همۀ عوامل بیرونی به خواست خداوند و مشیّت الهی، مطابق با شایستگی های درونی فرد عمل می کنند و خود انسان در برابر عملکرد آنها مسئول است.